مهردادگردی
در این مقاله، با نگاهی دقیق و حقوقی، تفاوت‌های مهم میان اقامت و تابعیت (شهروندی) ترکیه را بررسی می‌کنیم تا بتوانید مسیر مهاجرتی مناسب با شرایط و اهداف خود را انتخاب کنید.
در سال‌های اخیر، ترکیه به یکی از مقاصد اصلی مهاجرتی برای ایرانیان تبدیل شده است. بسیاری از افراد برای زندگی، تحصیل، تجارت یا سرمایه‌گذاری به این کشور مهاجرت می‌کنند و اغلب در مسیر اقامت، به فکر دریافت شهروندی نیز می‌افتند. اما یکی از پرسش‌های بسیار مهم برای مهاجران، به‌ویژه کسانی که قصد خرید ملک یا سرمایه‌گذاری دارند، این است که چه تفاوتی بین اقامت و شهروندی ترکیه وجود دارد؟ در این مقاله، با نگاهی دقیق و حقوقی، تفاوت‌های مهم میان اقامت و تابعیت (شهروندی) ترکیه را بررسی می‌کنیم تا بتوانید مسیر مهاجرتی مناسب با شرایط و اهداف خود را انتخاب کنید.
تعریف اقامت ترکیه؛ مجوز موقت یا دائم برای زندگی قانونی
اقامت ترکیه (İkamet İzni) به معنای مجوزی است که از سوی اداره مهاجرت ترکیه (Göç İdaresi) به اتباع خارجی اعطا می‌شود تا بتوانند به صورت قانونی در خاک ترکیه زندگی کنند. این مجوز می‌تواند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد و انواع مختلفی دارد، از جمله:اقامت توریستی (کوتاه‌مدت برای گردش یا اجاره خانه)
اقامت تحصیلی (برای دانشجویان خارجی)
اقامت کاری (برای افرادی با مجوز کار معتبر)
اقامت از طریق خرید ملک (با ارزش حداقل ۷۵٬۰۰۰ دلار در شهرهای بزرگ)
اقامت خانوادگی (برای همسر یا فرزند شهروند ترکیه)
اقامت بشردوستانه یا پناهندگی (در شرایط خاص)
اقامت ترکیه معمولاً برای یک یا دو سال صادر شده و در صورت رعایت شرایط، قابل تمدید است. اقامت به شما اجازه می‌دهد در کشور زندگی، اجاره یا خرید ملک، ثبت نام در مدارس یا دانشگاه‌ها، افتتاح حساب بانکی و استفاده از برخی خدمات دولتی داشته باشید.
اما با اقامت، شما هنوز شهروند ترکیه محسوب نمی‌شوید و از حقوقی مانند رأی دادن، دریافت پاسپورت ترکیه یا اشتغال در مشاغل خاص محروم هستید.
تعریف شهروندی ترکیه؛ تابعیت کامل با تمام حقوق قانونی
شهروندی ترکیه (Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı) به معنای دریافت تابعیت رسمی کشور ترکیه و برخورداری از تمام حقوق سیاسی، اجتماعی، قانونی و اقتصادی مانند سایر شهروندان بومی است. پس از دریافت شهروندی، شما:پاسپورت ترکیه را دریافت می‌کنید
می‌توانید در انتخابات شرکت کرده و رأی دهید
می‌توانید در مشاغل دولتی، رسمی یا وکالت فعالیت داشته باشید
نیازی به تمدید اقامت ندارید
می‌توانید فرزندان خود را شهروند ترکیه کنید
بدون محدودیت ملکی، شغلی یا اقامتی در کشور زندگی کنید
دریافت شهروندی ترکیه معمولاً از طریق یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:
تولد از پدر یا مادر ترک
ازدواج با شهروند ترکیه (پس از حداقل ۳ سال زندگی مشترک)
سرمایه‌گذاری (خرید ملک به ارزش حداقل ۴۰۰٬۰۰۰ دلار یا سپرده بانکی ۵۰۰٬۰۰۰ دلار به مدت ۳ سال)
اقامت مداوم قانونی در ترکیه به مدت ۵ سال با شرایط خاص
تابعیت افتخاری یا استثنایی (در موارد خاص، مانند خدمات علمی، فرهنگی، اقتصادی به ترکیه)
تفاوت‌های کلیدی میان اقامت و شهروندی ترکیه
ویژگی اقامت ترکیه شهروندی ترکیهمدت اعتبار موقت و نیازمند تمدید دائمی و بدون نیاز به تمدید
پاسپورت ترکیه ندارد دارد
حق رأی ندارد دارد
محدودیت شغلی بله (برخی مشاغل ممنوع‌اند) ندارد
دسترسی به بیمه دولتی محدود و وابسته به نوع اقامت کامل
امکان استخدام در نهادهای رسمی ندارد دارد
حق خرید ملک دارد (با شرایط) دارد (بدون محدودیت)
قابلیت انتقال به نسل بعد ندارد دارد
دریافت وام بانکی به‌عنوان شهروند محدودتر آزاد و قانونی کامل
پروسه قانونی ساده‌تر و سریع‌تر دشوارتر و مستلزم بررسی عمیق‌تر
اقامت می‌تواند به شهروندی منتهی شود؟
بله، اما تحت شرایط خاص. اگر شما اقامت ترکیه را به صورت مداوم و قانونی به مدت ۵ سال حفظ کنید و:در این مدت بیش از ۱۸ ماه خارج از کشور نبوده باشید
درآمد یا شغل رسمی داشته باشید
سابقه کیفری نداشته باشید
زبان ترکی در سطح پایه بدانید
می‌توانید برای دریافت شهروندی ترکیه درخواست دهید. اما این مسیر نیازمند بررسی‌های امنیتی، مصاحبه، تأیید وزارت کشور و فرآیند اداری طولانی‌تری است. بنابراین اگر اولویت شما گرفتن شهروندی سریع است، روش‌هایی مانند خرید ملک ۴۰۰٬۰۰۰ دلاری یا سپرده بانکی ۵۰۰٬۰۰۰ دلاری در بانک‌های ترکیه مسیر سریع‌تری خواهند بود.
مزایا و محدودیت‌های اقامت ترکیه برای ایرانیان
مزایا:
امکان زندگی قانونی در ترکیه با هزینه کمتر
افتتاح حساب بانکی، ثبت مدرسه یا دانشگاه
امکان اجاره یا خرید ملک
دریافت خدمات درمانی و استفاده از بیمه خصوصی
آسان‌تر شدن رفت‌وآمد به اروپا یا سایر کشورها از طریق پروازهای ترکیه
محدودیت‌ها:
الزام به تمدید هر سال یا دو سال
عدم حق رأی و فعالیت سیاسی
محدودیت در برخی مشاغل مانند پزشکی، وکالت، دبیری رسمی، قضاوت
احتمال رد تمدید اقامت در صورت تغییر قوانین یا نداشتن سند ملکی معتبر
مزایا و محدودیت‌های شهروندی ترکیه برای ایرانیان
مزایا:دریافت پاسپورت ترکیه و امکان سفر بدون ویزا به بیش از ۱۱۰ کشور
عدم نیاز به تمدید اقامت
دسترسی کامل به بازار کار و خدمات دولتی
برخورداری از حق رأی و فعالیت‌های مدنی
امکان ثبت‌نام فرزندان در مدارس دولتی رایگان
امکان دریافت تابعیت مضاعف (ایران تابعیت دوم را به رسمیت می‌شناسد)
محدودیت‌ها:
برای برخی ایرانیان، اثبات قانونی بودن منبع سرمایه برای سرمایه‌گذاری مشکل‌ساز است
خدمات کنسولی ترکیه در برخی کشورها ممکن است محدود باشد
در برخی موارد باید خدمت سربازی در ترکیه انجام شود (برای مردان بین ۱۸ تا ۳۸ سال، با شرایط خاص و استثناها)
نتیجه‌گیری نهایی؛ کدام برای شما مناسب‌تر است؟
اگر هدفتان اقامت موقت برای زندگی، تحصیل یا تجارت در ترکیه است و نمی‌خواهید سرمایه زیادی وارد کنید، اقامت موقت یا سالانه بهترین انتخاب است.اما اگر قصد دارید برای بلندمدت در ترکیه بمانید، آزادی کامل قانونی داشته باشید و از امکانات شهروندی کامل بهره‌مند شوید، دریافت تابعیت ترکیه (شهروندی) مسیر مناسب‌تری است، به‌ویژه اگر توان مالی برای خرید ملک ۴۰۰٬۰۰۰ دلاری یا سپرده‌گذاری بانکی ۵۰۰٬۰۰۰ دلاری را دارید.
